Colchicin là thuốc kinh điển, được sử dụng lâu đời trong điều trị bệnh gút. Bản chất của Colchicin là một loại alcaloid có nguồn gốc từ thực vật, chiết xuất từ một số cây như tỏi độc, bả chó, ngọt nghẹo. Hiện nay Colchicin vẫn là một thuốc quan trọng trong điều trị bệnh gút. Tuy nhiên việc sử dụng Colchicin cần hết sức lưu ý để phát huy được hiệu quả điều trị đồng thời hạn chế được những tác dụng bất lợi.
 |
| Những lưu ý khi sử dụng Colchicin điều trị bệnh gút |
1. Chỉ định của Colchicin
Chỉ định của Colchicin theo hướng dẫn của Bộ y tế năm 2014 về chẩn đoán, điều trị các bệnh cơ xương khớp:
- Chống viêm, giảm đau trong gút cấp hoặc đợt cấp của gút mạn
- Test bệnh gút (test colchicin)
- Dự phòng tái phát
2. Colchicin có tác dụng đặc hiệu với bệnh gút, không có tác dụng giảm đau, chống viêm với các bệnh lý cơ, xương, khớp khác
Colchicin điều trị gút thông qua cơ chế làm ngừng sự tạo thành acid lactic, giữ cho pH tại các mô khớp được bình thường. Trong điều kiện pH bình thường, sự tạo thành các tinh thể urat tại các mô khớp bị hạn chế, do đó giảm viêm, đau.
Cơ chế giảm đau, chống viêm của Colchicin là giảm sự tạo thành các tinh thể urat tại mô khớp. Vì thế nó chỉ có tác dụng đặc hiệu đối với viêm do bệnh gút còn các triệu chứng viêm, đau do các bệnh lý khác thì colchicin không có tác dụng.
3. Colchicin có độc tính và có thể gây tác dụng không mong muốn nghiêm trọng
Trước kia khi chưa bỏ quy chế quản lý thuốc Độc thì Colchicin được xếp vào nhóm thuốc độc bảng B. Độc tính của Colchicin thường biểu hiện đầu tiên ở đường tiêu hóa, gây đau vùng thượng vị, nôn mửa, ỉa chảy.
Ở mức độ nghiêm trọng hơn, Colchicin có thể gây hạ calci máu, hạ phosphat máu, giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn huyết học, loạn nhịp tim, suy thận, tổn thương gan. Trong thực tế đã từng ghi nhận một số trường hợp tử vong do ngộ độc Colchicin dẫn đến suy đa tạng tiến triển và nhiễm trùng.
Một điều rất đáng ngại là Colchicin là thuốc có khoảng điều trị hẹp, nghĩa là liều điều trị và liều gây độc rất gần nhau. Trong thực tế, nhiều tác dụng phụ của Colchicin có thể xảy ra ở ngay liều điều trị thông thường đối với một số bệnh nhân.
4. Để xa tầm tay trẻ em
Colchicin đặc biệt độc với trẻ em. Chỉ cần vô tình uống 1-2 viên thuốc, ngộ độc nghiêm trọng có thể xảy ra đối với các bé.
5. Colchicin không phải biện pháp duy nhất điều trị gút cấp
Để điều trị triệu chứng viêm, đau do gút, bác sỹ có thể chỉ định các thuốc chống viêm non Steroid hoặc Steroid. Các nhóm thuốc này có tác dụng giảm đau, chống viêm tốt và trong rất nhiều trường hợp, yếu tố lợi ích vượt trội so với sử dụng Colchicin.
Trong phác đồ điều trị gút cấp hiện nay của Bộ y tế, Colchicin không dùng đơn độc mà được phối hợp với một thuốc chống viêm NSaids để tăng hiệu quả cắt cơn gút.
Trên đây là top 5 lưu ý khi sử dụng thuốc Colchicin để điều trị bệnh gút. Hiện nay Colchicin vẫn được đánh giá là một thuốc quan trọng trong điều trị bệnh gút. Colchicin có tính đặc hiệu đồng thời rất hữu ích trong trường hợp bệnh nhân gút mắc kèm một số bệnh lý khác không dùng được các thuốc chống viêm non Steroid hay Steroid (ví dụ tăng huyết áp, viêm loét dạ dày, hen suyễn,...). Tuy nhiên việc sử dụng Colchicin cần hết sức thận trọng và đặc biệt lưu ý liều sử dụng để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
